Zaburzenia czynnościowe

Nadpotliwość – co to jest? Jakie są przyczyny jego powstawania?

Pocenie się jest prawidłowym procesem organizmu. Na ciele ludzkim jest około 2-3 mln gruczołów potowych (na 1 cm2 przypada średnio 300 gruczołów). Człowiek wydziela dziennie do kilku litrów potu. Gdyby się nie pocenie się, to nasz organizm uległby przegrzaniu. Przyczyny zwiększonej potliwości możemy podzielić na:

A. fizjologiczne:

• wysiłek fizyczny,

• stres, emocje,

• duża wilgotność powietrza, gorący klimat,

• otyłość,

• spożywanie niektórych przypraw, mocnej kawy, herbaty, czekolady.

B. objawowe:

• infekcje przebiegające z wysoką gorączką, gruźlica,

• zaburzenia hormonalne (nadczynność tarczycy, cukrzyca),

• menopauza u kobiet i andropauza u mężczyzn,

• niektóre choroby neurologiczne (np. zespół Rossa),

• niektóre nowotwory,

• ok. 60% to przyczyny idiopatyczne (samoistne).

Nadmierne pocenie może być zlokalizowane i wtedy dotyczy: pach, dłoni i stóp lub też może być uogólnione - dotyczy całego ciała.

Na niektóre przyczyny pocenia mamy wpływ, ale są stany, których nie da się wyeliminować, wyleczyć. Należy do nich pocenie zlokalizowane, samoistne. Nowoczesna medycyna znalazła na to sposób poprzez blokowanie czynności gruczołów potowych przy pomocy toksyny botulinowej. Obecnie ta metoda przynosi najlepsze rezultaty, obarczona jest też małym ryzykiem. Za pomocą jednego zabiegu można likwidujemy przykrą dolegliwość na kilka miesięcy. Niestety w ten sposób nie leczymy przyczyny lecz usuwamy objawy.

Jak rozpoznajemy nadpotliwość?

Do postawienia diagnozy wystarczy zebranie dokładnego wywiadu przez lekarza. Wywiad pomaga w określeniu rozmiaru problemu, jak również ustala przeciwwskazania do leczenia.

Istnieje kilka metod pomiarów nadmiernego wydzielania potu, jednak w praktyce najczęściej wykonuje się tzw. test Minora, czyli próbę jodowo-skrobiową. W próbie tej miejsca o ograniczonej, nadmiernej potliwości posmarowane jodyną i zasypane skrobią zabarwiają się na ciemniejszy kolor, potwierdzając rozpoznanie. Próba jest całkowicie niebolesna.

Jak najlepiej leczyć nadpotliwość?

Na początek warto przestrzegać kilku zaleceń ogólnych:

• dbać o higienę, można stosować kąpiele ziołowe (kora dębu, mięta, liście orzecha włoskiego, szałwia, rumianek, kora brzozy) – 2 razy w tygodniu moczyć przez ok. 30 minut,

• w miarę możliwości nosić ubrania z włókien naturalnych, o luźnym fasonie, często zmieniać ubrania i obuwie,

• często wietrzyć miejsce pracy,

• zredukować stres, napięcie i lęk,

• unikać kawy, alkoholu, ostrych przypraw,

• stosować antyperspiranty zawierające chlorek aluminium - czasowo zamykają one przewody potowe. Stosuje się je na noc, początkowo codziennie, następnie aplikacje zmniejsza się do 1 na 2-3 tygodnie. Skuteczność wynosi do 90%, ale z czasem mogą powodować podrażnienia skóry.

Alternatywą w leczeniu nadpotliwości jest wykonanie zabiegów jontoforeza

• rozrywania kanałów jonowych w gruczołach potowych z użyciem prądu. Zabieg jontoforezy może być: wodny lub z dodatkiem środków cholinergicznych.

Po konsultacji z lekarzem warto spróbować leczenie ogólnega. Do dyspozycji mamy:

• leki uspokajające, leki antycholinergiczne- napary z ziół np. herbatka z szałwi, krople ziołowe,

• ewentualnie leki homeopatyczne,

Gdy powyższe metody okazują się nieskuteczne warto spróbować miejscowego leczenia niechirurgicznego - wstrzykiwania śródskórne toksyny botulinowej (Botox, Azzalure).

W ostateczności możliwe jest leczenie chirurgiczne polegające na operacyjnym usunięciu wszystkich gruczołów potowych pod pachami, czasem również z wycięciem skóry tej okolicy. Zawsze usuwa się tłuszczową tkankę podskórną w okolicy pachy. W tej metodzie pomyślny rezultat zabiegu sięga 90%, ale wiąże się z powstaniem blizn mogących prowadzić do ograniczenia zakresu ruchu ramion. Dla niektórych osób dyskomfort przynosi utrata skóry owłosionej w tej okolicy.

Inne metody zabiegowe to:

• sympatektomia: operacja usunięcia zwoju nerwowego - obecnie wykonywana sporadycznie

• liposukcja w okolicy pach: przy pomocy cienkich kaniul odsysa się w sposób typowy tkankę tłuszczową. Skóra pozbawiona podłoża tłuszczowego zostaje przyszyta specjalnym szwem. Jeśli w czasie liposukcji pozostaną gruczoły potowe, to powstanie blizny pozbawi je możliwości wydzielania potu. W tej metodzie owłosienie pod pachami pozostaje nienaruszone.

Łojotok - co to jest i jakie są jego przyczyny?

Łojotok to wzmożone wydzielanie łoju na powierzchnię skóry przez gruczoły łojowe. Jest ono najwyraźniejsze w okolicach obfitujących w te gruczoły. Skóra jest tłusta, lśniąca, z rozszerzonymi ujściami gruczołów łojowych, wypełnionymi charakterystycznymi masami.

Zazwyczaj skłonność do łojotoku jest cechą genetyczną, zależy także od wpływu hormonów płciowych (niekorzystny jest wpływ androgenów i progesteronu, korzystny - estrogenów). Łojotok jest szczególnie nasilony w okresie pokwitania i przekwitania, przy zaburzeniach hormonalnych i zaburzeniach przemiany materii.

Na wydzielania łoju wpływ mają:

• stres,
• nadmiar androgenów,
• niedobór witamin: A (zwiększona skłonność do rogowacenia ujść mieszków włosowych), E (utlenianie nienasyconych kwasów tłuszczowych), B2 (regulującej procesy przemiany komórkowej i rogowacenia), PP (wpływa ona na przemianę wodną w skórze, proces utlenienia, rozszerza naczynia krwionośne), C (która uszczelnia naczynia krwionośne, wzmaga odporność organizmu i reguluje czynność wydzielniczą). Istotną rolę odgrywa również zakażenie drożdżakami (głównie Pityrosporum ovale).

Jak często występuje łojotok?

Ilość wydzielanego łoju zmienia się w zależności od wieku: jest duże u noworodków, zmniejsza się w ciągu pierwszych lat życia, wzrasta w okresie pokwitania (u nastolatków), a następnie powoli się zmniejsza.

Łojotok jest również podłożem chorób owłosionej skóry głowy (łupież łojotokowy) oraz skóry gładkiej (trądzik, trądzik różowaty).

Łojotok - jak się objawia?

Skóra z łojotokiem jest tłusta i lśniąca.

Wzmożone wydzielanie łoju stwierdza się głównie w tzw. okolicach łojotokowych (owłosionej skórze głowy, czoła, nosa, fałdów nosowo-policzkowych, okolicy zausznej, międzyłopatkowej lub mostka).

Co robić w razie wystąpienia objawów?

Warto pomyśleć o modyfikacji codziennych przyzwyczajeń żywieniowych (dieta powinna zawierać dużą ilość witamin, białka, soli mineralnych, powinno ograniczyć się spożycie tłuszczów, cukrów, ostrych przypraw, używek). Czasami poprawę przynosi unikanie sytuacji stresowych. W przypadku braku efektu należy się zgłosić do dermatologa.

Jak ustalana jest diagnoza?

Diagnozę łojotoku ustala się na podstawie obrazu klinicznego i wywiadu.

Czy możliwe jest całkowite wyleczenie łojotoku?

Skłonność do łojotoku jest cechą genetyczną, zależy także od wpływu hormonów płciowych. Łojotok jest szczególnie nasilony w okresie pokwitania i przekwitania, przy zaburzeniach hormonalnych i zaburzeniach przemiany materii. Łojotoku nie można całkowicie wyeliminować, można zmniejszyć jego nasilenie poprzez zastosowanie odpowiedniego leczenia dermatologicznego.

Jak można leczyć łojotok?

Schorzenie leczymy poprzez stosowanie:

• witamin,

• preparatów hormonalnych,

• diety (powinna ona zawierać z dużą ilość witamin, białka, soli mineralnych; należy ograniczyć spożycie tłuszczów, cukrów, ostrych przypraw, używek),

• miejscowych preparatów przeciwgrzybiczych.

Jak dbać o skórę po zakończeniu leczenia?

Po zakończeniu terapii łojotoku zawsze należy stosować profilaktykę (m.in. stosować odpowiednie preparaty do pielęgnacji skóry z tendencją do łojotoku, nadal stosować dietę i zmniejszyć nasilenie stresu w życiu codziennym).

Suchość skóry – dlaczego się pojawia?

Sucha skóra stanowi problem dla 20 % Polaków. Może być ona wynikiem działania czynników środowiskowych, klimatycznych, stylu życia (nadużywanie grzejników lub klimatyzatorów), działania leków, zaburzeń hormonalnych i chorób organicznych lub nowotworowych. Suchość skóry może też być wywołana nieprawidłową pielęgnacją, w tym zbyt częstymi kąpielami.

Jak wygląda sucha skóra?

Sucha skóra pod względem klinicznym może cechować się rumieniem, znacznego stopnia suchością, szorstkością i wyraźnym pogrubieniem skóry, nasileniem zmarszczek, bruzd oraz zmian barwnikowych. Suchość skóry wywołuje świąd, który z kolei może powodować rozdrażnienie chorych, zaburzać sen i znacznie obniżać jakość życia pacjenta.

Jak sobie radzić z tą przypadłością?

Pacjenci mogą minimalizować objawy suchości skóry poprzez zwiększenie wilgotności otoczenia, zmianę nawyków związanych z kąpielą oraz stosowanie emolientów w celu uzupełnienia składników lipidowych skóry.

Sucha skóra. Jak leczyć?

Preparaty nawilżające i emolienty stanowią ważną pierwszą linię terapii dla pacjentów z atopowym zapaleniem skóry (AZS) i innymi przewlekłymi chorobami skóry przebiegającymi z suchością i mogą korzystnie wpływać na poprawę objawów klinicznych.

O innych formach terapii decyduje lekarz – leczenie jest ustalane indywidualnie.