Choroby bakteryjne skóry

Choroby bakteryjne skóry - co to jest?

To schorzenia skóry wywołane przez bakterie. Najczęściej zaliczamy do nich piodermie wywołane przez paciorkowce, gronkowce lub inne Gram-ujemne bakterie oraz pozostałe inne bakterie wywołujace choroby skóry.

Jakie są przyczyny chorób bakteryjnych skóry?

Skóra ludzka jest największym narządem organizmu człowieka. Jej powierzchnia nie jest sterylna, lecz skolonizowana przez liczne drobnoustroje, które w prawidłowych warunkach nie powodują jej zakażeń. Ściśle przylegające do siebie komórki naskórka, kwaśne pH, względnie suche środowisko i naturalne substancje przeciwbakteryjne znajdujące się w skórze zapobiegają namnażaniu się i wnikaniu w naskórek patogennych bakterii odpowiedzialnych za zakażenia. Dlatego też stosunkowo rzadko dochodzi do chorób bakteryjnych w skórze. W pewnych niekorzystnych warunkach związanych m.in. z: utratą ciągłości naskórka (np. urazy), zaburzeniem jego funkcji ochronnej (stany zapalne skóry) lub związane z ogólnym spadkiem odporności (nowotwory, cukrzyca, AIDS) dochodzi do zajęcia skóry przez bakterie. Czasami patogen bakteryjny jest wprowadzany do ustroju i przenoszony przez inne organizmy (np. borelioza).

Jak lekarz ustala diagnozę?

Rozpoznanie lekarz może ustalić na podstawie wywiadu i specyficznych objawów dermatologicznych. Niekiedy konieczne jest wykonanie badań dodatkowych, m.in. badań mikrobiologicznych umożliwiających rozpoznanie drobnoustroju powodującego zmiany i określenie jego wrażliwości na antybiotyki (tzw. posiew i antybiogram).

Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?

W większości przypadków bakteryjnych chorób skóry leczenie jest skuteczne i prowadzi do całkowitego wyleczenia. W przypadku pacjentów z upośledzeniem odporności np. w przebiegu cukrzycy, nowotworów złośliwych, reumatoidalnego zapalenia stawów czy zakażenia HIV bakteryjne zakażenia skóry mogą mieć przebieg przewlekły lub nawracający oraz mogą być przyczyną groźnych powikłań.

Jakie są objawy i możliwości leczenia?

Objawy zakażeń bakteryjnych skóry mogą być bardzo różnorodne. Poniżej przedstawiono kilka przykładowych jednostek chorobowych.

Zapalenie mieszków włosowych i figówka

Stan ten objawia się występowaniem pojedynczego pęcherzyka lub licznych pęcherzyków wypełnionych treścią ropną, czasami przebitych w centrum włosem. Zmiany mogą występować na twarzy, tułowiu lub kończynach. Mają czasami związek z zabiegami depilacyjnymi lub goleniem owłosionych okolic skóry.

Przewlekła postać zapalenia mieszków włosowych występuje częściej u mężczyzn w obrębie twarzy, szczególnie brody, rzadziej skóry owłosionej głowy. Postać ta zwana też figówką charakteryzuje się wielomiesięcznym przebiegiem i występowaniem guzów zapalnych w obrębie skóry. Leczenie ostrych stanów zapalnych mieszków włosowych o niewielkim nasileniu polega na odkażaniu skóry i stosowaniu miejscowych preparatów zawierających antybiotyki.

Leczenie figówki jest często trudne i długotrwałe. Zawsze musi być prowadzone przez lekarza, który przepisuje antybiotyki stosowane miejscowo i ogólnie.

Czyrak i czyrak gromadny

Czyrak to również stan zapalny mieszka włosowego i jego otoczenia. Różnica w stosunku do zapalenia mieszka włosowego polega na tym, że w przebiegu czyraka dochodzi do obumarcia i rozpadu tkanek w otoczeniu mieszka. Tworzy się guz zawierający martwe tkanki, który samoistnie lub w następstwie ingerencji oddziela się od skóry, pozostawiając w niej ubytek i w konsekwencji bliznę.

Najczęściej przebieg czyraka pojedynczego jest szybki i w ciągu kilku dni następuje wyleczenie. W przypadku czyraków w okolicy twarzy może dojść do groźnych powikłań.

Czyrak gromadny (czyraczność) to stan, w którym występują liczne czyraki. Takie objawy często występują u osób z obniżoną odpornością, niedożywionych, z towarzyszącymi chorobami ogólnymi, takimi jak nowotwory lub cukrzyca.

Leczenie czyraków musi być prowadzone pod nadzorem lekarza specjalisty. Zbagatelizowanie tego schorzenia może doprowadzić do groźnych powikłań, a czasami do zagrożenia życia (posocznica).

Róża - ostry stan zapalny skóry i tkanek leżących głębiej.

Choroba może wystąpić w każdym wieku. Zmiany skórne umiejscawiają się najczęściej na twarzy i na kończynach dolnych. Ognisko zapalne skóry jest żywoczerwone, obrzęknięte, wyraźnie odgraniczone od otoczenia, skóra jest wygładzona i lśniąca. Charakterystyczny dla choroby jest jej nagły początek. Zmianom skórnym towarzyszy gorączka, dreszcze oraz objawy podobne do przeziębienia.

Choroba ta może powodować poważne zaburzenia ogólnoustrojowe i zawsze musi być leczona przez lekarza. Nieleczona róża może spowodować posocznicę. Podstawową metodą leczenia jest stosowanie antybiotyków ogólnie. Miejscowo można stosować kompresy z preparatami o działaniu ściągającym.

Liszajec zakaźny i niesztowica

Jest to choroba bakteryjna skóry występująca głównie u dzieci.

W wyniku namnażania się bakterii w skórze dochodzi do powstania pęcherzy wypełnionych treścią surowiczą lub ropną. Po kilku dniach pęcherze pękają, tworząc strupy o charakterystycznej miodowożółtawej barwie. Zmiany najczęściej umiejscawiają się w okolicy ust i nosa, ale mogą powstać w każdym miejscu.

Jeśli zakażenie obejmuje głębsze warstwy skóry dochodzi do wytworzenia płytkiego owrzodzenia – stan taki nazywamy niesztowicą. Zmianom skórnym nie towarzyszą objawy ogólne.

Liszajec cechuje się dużą zakaźnością (może doprowadzić do epidemii np. w żłobkach lub internatach). Z uwagi na powikłania choroba zawsze wymaga konsultacji lekarza. Najczęściej skuteczne i wystarczające jest leczenie preparatami odkażającymi i antybiotykami stosowanymi miejscowo.

Co zrobić w przypadku wystąpienia objawów bakteryjnych chorób skóry?

Prawie wszystkie choroby bakteryjne skóry z wyjątkiem niewielkich stanów zapalnych pojedynczych mieszków włosowych wymagają wizyty u lekarza. W przypadku pojawienia się objawów skórnych należy zgłosić się do specjalisty dermatologa.